Upplýst - gegn gervivísindum og heilsusvindli

Hvað eru vísindi?

Þegar orðið „vísindi“ kemur upp í samræðum er það fremur opið hvað átt er við nema að það að merkingin sé þrengd meira í samhengi annars sem sagt er.  Er um að ræða „vísindi“ sem vísindalegar aðferðir eða vísindalega afstöðu/hugarfar? Er átt við vísindalega þekkingu? Er átt við vísindafólk eða vísindasamfélög?

Í þessari grein lítum við á vísindi sem fræði um það hugarfar og aðferðir sem skila hlutlægri þekkingu.

Gervifræði höfuðbeina- og spjaldhryggsjöfnunar

Ein af þeim gervifræðum sem félög innan Bandalags Íslenskra Græðara (BIG.is) halda úti er höfuðbeina- og spjaldhryggsjöfnun (Craniosacral therapy / balancing), (hér eftir skammstafað HBSJ).  HBSJ er sögð hafa sprottið frá osteópatíu sem er …

Minning – Þorsteinn Vilhjálmsson

Þorsteinn Vilhjálmsson prófessor emeritus

Upplýst minnist hins mæta vísindamiðlara og fræðimanns Þorsteins Vilhjálmssonar (1940 – 2025) en hann lést 10. maí síðastliðinn á 85. aldursári. Hann var eðlisfræðingur og mikill áhugamaður um sögu vísinda og fræðslu um þau. Í þeim efnum var hann frumkvöðull á Íslandi. Eftir að hafa dúxað í MR lærði hann eðlisfræði í Danmörku og varð […]

Kæri gestur

Velkomin á Upplýst.is! Upplýst vefurinn var stofnaður 2012 (undir slóðinni upplyst.org) og er nú í maí 2025 settur á netið á ný eftir hlé frá október 2024.

Á Upplýst.is má fræðast um eðli vísinda og hvernig þau eru frábrugðin gervivísindum eða heilsusvindli. Hvað er þekking og hvað er blekking?

Allt efni vefsins er skrifað af …

Kærleikur í meðalaglasi

Meðul með góðum dygðum

Eitt af einkennum ógagnrýnar hugsunar er óheft flæði tenginga á milli fyrirbæra. Hér er dæmi um slíkt. Framleiðandi þessara meðalaglasa (Náttúrudropa Kristbjargar) leyfir sér að tengja efni meðalanna við hugarfarslegar dygðir (sjálfsagi) eða gildi (sætti, helgur kærleikur). Hvernig þetta er hugsað nákvæmlega er erfitt að segja til um en hér er væntanlega gefið í skyn […]